Kanal Tedavisi Nedir ? Hangi Durumlarda Kanal Tedavisi Yapılır?
Dişlerde meydana gelen derin çürükler, oluşan çatlaklar ve kırıklar sonucunda dişte bulunan sinirler ve damarlar zamanla canlılığını yitirir. Bu canlılığını yitirme sonucunda kanallarda bulunan enfekte sinirlerin temizlenmesi, dezenfekte edilmesi ve uygun kanal dolgu maddeleri ile doldurulması işlemine kanal tedavisi denir.
Kanal tedavisi yapılırken ağrı duyar mıyım?
Kanal tedavisi işlemine mutlaka doğru yapılmış bir anestezi ile başlanılmalıdır.
Anestezi derinliği tam olarak sağlandıktan sonra hasta ağrı duymaz. İşlem rahat bir şekilde yapılır.
Hangi durumlarda kanal tedavisi işlemi gerekebilir?
• Travma sonucu dişin sinirini de içine alan kırıkların meydana geldiği durumlarda,
• Ortodontik tedavi esnasında veya sonrasında dişlere gelen aşırı kuvvet sonucu dişin canlılığını kaybettiği durumlarda,
• İlerlemiş diş eti hastalıklarında,
• Dişlerde ileri derecede aşınma sonucu oluşan hassasiyetin giderilmesinde,
• Derin çürüklerde kanal tedavisi gerekmektedir.
Kanal tedavisinin aşamaları nelerdir? • Hekimin uygun gördüğü durumlarda antibiyotik kullanımı ile enfeksiyon kontrol altına alınır, • Daha sonra antibiyotik kullanımını takiben 2-3 gün sonra anestezi yapılarak işleme başlanır ve hastanın ağrı duymaması sağlanır, • Çürük temizlenir ve dişin sinirlerine ulaşılır, • Dişin kök kanal sistemi el aletleri ve rotary aletlerle şekillendirilir, • Uygun temizleme solüsyonları kullanılır, dişin kökündeki enfekte sinir ve dokular iyice temizlenir ve kök ucuna kadar kök kanalı şekillendirilir, Dişin durumuna göre tek seans tedavi yapılabileceği gibi birkaç seans süren tedavilerde olabilir. Seans aralarında kök kanal sistemi içerisine iyileştirici ilaçlarla pansuman yapılır. Kanal tedavisi bitirme işleminde kanal içerisine özel dolgu maddeleriyle kök ucuna kadar doldurulur.Daha sonra üst dolgu işlemi yapılır ve birkaç gün geçici dolgu ile beklenir. Böylece hastanın şikayetleri takip edilir.Hiçbir şikayeti olmayan hastanın uygun şekilde dolgusu yapılır ya da aşırı kron harabiyeti varsa uygun şekilde porselen kronlarla restore edilir.Şunu unutmamak gerekir ki kanal tedavisi olan dişler canlılığını kaybettiğinden dolayı canlı dişlere göre daha kırılgandır. Bu yüzden dişi koruyacak şekilde porselen kronlarla tedavi etmekte fayda vardır.
Kanal tedavisinin başarı oranı nedir? Kanal tedavili diş kaç yıl ağzımda kalır?
Uygun koşullarda ve doğru yapılmış kanal tedavilerinin başarı oranı %90 ? 95 arasındadır. Tedavi sırasında temizlenmeyen sinir dokusu kalırsa, kök kanal dolgusu ve üst dolgusu yeterli yapılmaz ise kanal içerisine mikroorganizmaların sızabilir, tedavi sırasında perforasyon ya da kırıkların oluşmasıyla kök kanal tedavisinin başarısızlığından bahsedilir. Başarısız bir kanal tedavisini yemek sırasında dişlerde ağrı, kendi kendine ağrı, kök ucunda şişlik ve kızarıklık belirtilerinden anlaşılır.
Kanal tedavisi görmüş bir diş eninde sonunda çekilir mi ?
Hayır diş hemen çekilmez. Başarısız kanal tedavisi yenilenerek, tedavi tekrarlanır. Bu işlem yetersiz kalırsa enfekte kök ucunun ufak bir cerrahi işlemle alınması; enfekte dokuların temizlenmesi ( apikal rezeksiyon) işlemi uygulanır. Kanal tedavisi tekrarlanması ve cerrahi müdahaleler yetersiz kalırsa dişin çekimi düşünülmelidir.Kanal tedavisi dişin ileri derecede çürümesi veya enfekte olması sonucu dişi kurtarmak amacıyla yapılır. Dişin pulpa (sinir odası) adı verilen kısmına kadar ilerleyen çürükler veya fazla miktarda kırılan dişler için kanal tedavisi yapılmalıdır. Hiç çürümemiş olmasına rağmen travma sonucu şiddetli darbeye maruz kalan dişlerde ve ileri düzeyde diş sıkma problemi olan hastalarda uzun vadede kanal tedavisine ihtiyaç duyabilir. Kanal tedavisi gerektiren dişlerde şu belirtiler olabilir; • Boyun ve yüz kısmında şişlik oluşması • Sıcak soğuk gıdaların içeceklerin tüketilmesinde ağrı oluşumu (özellikle sıcak) • Çiğneme esnasında oluşan ağrı, baskı hassasiyeti • Diş etinde fistül (sivilce biçiminde yara) oluşumu • Diş etinde oluşan şişlikler Kanal tedavisinde ilk olarak, kök kanallarının şeklini görmek için bir röntgen çekerek herhangi bir enfeksiyon belirtisi var olup olmadığını görmek gerekir. Enfeksiyon ileri boyutta ise hastayı korumak ve dişi daha iyi oluşturabilmek amaçlı hastaya antibiyotik reçete edilmesi gereklidir. Dişi uyuşturmak için lokal anestezi kullanılacaktır. Bazı durumlarda diş siniri öldüğü (nekroz olan dişlerde) için anestezi gerekli olmayabilir fakat birçok diş hekimi hastanın rahatlaması ve sürecin daha rahat uygulanması için bölgeyi uyuşturur. Tedavi sırasında o bölgeyi kuru ve tükürüksüz tutmak önemlidir. Diş hekimi oluşan çürüğü temizleyerek kanalların bulunduğu sinir odasına ulaşacaktır. Bu bölgeden içerideki zararlı bakteriler, çürümüş sinir dokusu ile pulpa dişten çıkarılır. Temizleme işlemi kök kanal eğeleri adını verdiğimiz kanal odasındaki duvarları törpüleyerek ve solüsyonlarla bolca yıkayarak gerçekleştirilir. Çapları giderek artan eğeler sırasıyla bu delik içine yerleştirilerek kullanılır ve kök kanallarının çeperlerini kazıyıp fırçalayarak temizlemek için diş boyunca çalışılır. Buradan çıkan mikro kalıntılar düzenli olarak temizlenir ve yıkanır. Dişin iç kısmı iyice temizlendikten sonra açılan kanal boşluğu uygun materyeller ile tam kanal boyunda olacak şekilde doldurulur. Ardından dişin restorasyonu madde kaybı göz önüne alınarak dolgu ya da kaplama işlemleri ile devam edilir. Kanal tedavisi ne kadar sürer dersek, dişin kök sayısı, enfeksiyon durumu, kanal şekillerine göre değişiklik gösterebilir. Bazen 1 hafta bazen de daha uzun sürede tamamlanabilir. Tedavi sonrası bir müddet çok sert ve kabuklu gıdaları tüketirken işlem bölgenizi korumanızı öneririz. Düzenli olarak ağız bakımınızı gerçekleştirmeniz fırçalamanızı aksatmamanız gerekmektedir. Tedavi bitimi sonrası bir müddet hafif ağrılar olabilir. Ancak ağrılar giderek azalıp yok olmak yerine artış gösterip kesilmiyorsa hekiminize tekrar muayene olmanızı öneririz. Kanal tedavisi ortalama %95 başarı oranı ile gerçekleştirilen bir tedavidir. İşlem doğru şekilde gerçekleştirilirse örneğin uygun kanal boyu ile doldurulur ve iyi temizlenirse. Hasta hekimin uyarılarını dikkate alarak ağız hijyenine özen gösterir ve rutin kontrollerini ihmal etmezse uzun sürelerde dişin tedavisi başarılı olur.
